О библиотеке

У студзені 1940 года Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР быў утвораны Мядзельскі раён. У хуткім часе пачала працаваць у райцэнтры і бібліятэка. На жаль, нам  дакладна невядома дата заснавання бібліятэкі. Гэтыя звесткі не захаваліся ў абласным архіве, у які мы не раз звярталіся. Даты заснавання не ўдалося адшукаць і ў даваенных газетах, якія захоўваюцца ў Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі. Адзінай крыніцай, якая падцвярджае існаванне бібліятэкі ў Мядзеле летам 1940 года, з’яўляецца артыкул М.Танка “У новым Мядзеле”, які быў змешчаны ў “Сялянскай газеце” ад 3 жніўня 1940 года: “Цяпер тут кіпіць новае совецкае жыццё. Мядзел стаў раённым цэнтрам. Растуць новыя дамы, адкрыта раённая бібліятэка, будуецца новы клуб…”. Таму дату 3 жніўня 1940 можна лічыць датай заснавання бібліятэкі.

Хаця, па ўспамінах старажылаў наша бібліятэка мае даволі даўнюю гісторыю. Яшчэ ў 1843 годзе, калі ў мястэчку Мядзел было заснавана двухкласнае вучылішча, пры ім пачала працаваць і бібліятэка, якая налічвала на той час 122 кнігі.

Былы карэнны мядзельчанін Іван Андрэевіч Будкевіч 1906 года нараджэння ўспамінаў бібліятэку, якая ў дваццатых гадах мінулага стагоддзя размяшчалася ў двух пакоях памяшкання валаснога Савета (зараз вул.Юбілейная, раён гандлёвага цэнтра). У бібліятэцы захоўваліся кнігі ў асноўным на польскай і часткова рускай мовах. Кнігі выдаваліся бясплатна. Папулярнасцю карысталіся творы Л.Талстога, М.Лермантава, Г.Сенкевіча, М.Канапніцкай і іншых аўтараў. Большую частку чытачоў бібліятэкі складала моладзь. Па ўспамінах  І.А. Будкевіча  моладзь у той час  актыўна цягнулася да ведаў, імкнулася цікава і карысна арганізаваць свій вольны час, ставячы інсцэніраваныя пастаноўкі па прачытаных творах.

Побач з валасной у мястэчку дзейнічала і школьная бібліятэка. Чытаць у ёй мелі магчымасць не толькі вучні, але і ўсе жадаючыя.

Карэнны мядзельчанін Міхаіл Гершынавіч Гардон (1929 года нараджэння) успамінае, што ў 30-ых гадах ХХ стагоддзя (пры Польшчы) бібліятэка ў мястэчку Мядзел размяшчалася ў святліцы каля пастарунка (міліцыі). У гэтай бібліятэцы меліся кнігі, часопісы, збіралася моладзь. Хутчэй за ўсё бібліятэка працавала на грамадскіх пачатках.

У верасні 1939 года Мядзел і яго ваколіцы былі далучаны да Усходняй Беларусі. Максім Танк узгадвае: “Цяпер ва ўсіх сельсоветах раёна распачаліся курсы па ліквідацыі малапісьменнасці сярод дапрызыўнікаў. Арганізавана 92 чырвоныя куткі і 7 хат-чыталень”.

У канцы чэрвеня 1941 года Мядзел  акупіравалі войскі фашысцкай Германіі. Бібліятэчны фонд быў разграблены, часткова спалены немцамі.

У хуткім часе пасля вызвалення Мядзела (4 ліпеня 1944 года) пачала адраджацца і раённая бібліятэка. Па сведчанню Міхаіла Гардона ў бібліятэцы на той час працавала Фэйга Гудкін. Пад бібліятэку было выдзелена памяшканне па вуліцы Крупскай  (зараз д.№20).

   У 1944-1946 гадах моладзь і камсамольцы аб’явілі рух па збору літаратуры для бібліятэкі. Некаторыя мясцовыя жыхары вярталі кнігі, якія былі ў фондах бібліятэкі яшчэ да вайны. Вучні Мядзельскай школы звярнуліся ў Чалябінскую бібліятэку з пісьмом, у якім прасілі выслаць кнігі. На іх просьбу адгукнуліся, і праз некаторы час у раённую бібліятэку прыйшла пасылка, у якой было 800 кніг.

У аддзеле культуры, створаным у маі 1945 года, захаваліся загады, згодна з якімі ў 1949 годзе ў раённай бібліятэцы працавалі Ганна Дзмітрыеўна Шурпялёва і Мальвіна Францаўна Магуцкая. У  бібліятэцы захаваліся інвентарныя кнігі, запісы  ў якіх пачалі весціся з 1947 года. Па стану на 1 студзеня 1948 года ў фондзе раённай бібліятэкі налічвалася 1358 экз. кніг.

У пасляваенны час бібліятэка памяняла сваё месцазнаходжанне. У памяшканні на вуліцы Крупскай было вырашана размясціць раённы фінансавы аддзел, абібліятэку для зручнасці чытачоў перавесці  бліжэй да цэнтра ў памяшканне зямельнага аддзела (зараз вул. Крупскай, д.№3 )

Напрыканцы саракавых гадоў па вул. Савецкай, 6 быў пабудаваны драўляны будынак райкома камсамола. Некалькі пакояў было выдзелена пад раённую бібліятэку.

Пазней, там жа размясцілася і раённая дзіцячая бібліятэка, якая адкрылася 12 жніўня 1951 года. У гэтым будынку бібліятэкі існавалі да 1980 года. У 1982 годзе бібліятэка атрымала спецыяльна пабудаванае памяшканне па вуліцы Шаранговіча.

   З 1 студзеня 1979 года згодна з рашэннем райвыканкама ад 15.03.1978г. №18-11 “Аб цэнтралізацыі сеткі дзяржаўных масавых бібліятэк раёна”  раённая бібліятэка была рэарганізавана ў цэнтральную раённую, пры гэтым значна пашырыліся не толькі функцыі бібліятэкі, але і яе штатны расклад, утварыліся спецыяльныя аддзелы: абслугоўвання чытачоў, камплектавання, арганізацыі і выкарыстання бібліятэчных фондаў, методыка-бібліяграфічны. На цэнтральную бібліятэку была ўскладзена адказнасць за арганізацыю бібліятэчнага абслугоўвання насельніцтва раёна і за работу ўсёй цэнтралізаванай сістэмы, у якую на той час аб’ядналіся 63 бібліятэкі.

10 кастрычніка 1995 года Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь А.Р.Лукашэнкі раённай бібліятэцы прысвоена імя народнага паэта Беларусі, Героя Сацыялістычнай працы Максіма Танка.

З 1999 года пачалася аўтаматызацыя асноўных унутрыбібліятэчных працэсаў: камплектавання і ўліку фондаў, апрацоўкі і каталагізацыі. Пачаў фарміравацца электронны каталог, з’явілася ўласная друкаваная прадукцыя, аўтаматызаваныя базы дадзеных.

У 2002 годзе створаны публічны цэнтр прававой інфармацыі з набыццём адпаведнага эталоннага банка дадзеных і яго штодзённым абнаўленнем.